سرمنشاء ترس کودک ، اعم از اینکه معقول یا نامعقول باشد ، باید در تجارب او جستجو شود. برخی از مهمترین علل اساسی ایجاد ترس در کودکان از این قرارند:
گاهی والدین میتوانند الگو های ویژهای از ترس را به کودکان خود آموزش و انتقال دهند (والدین ترسو ، کودک ترسو ).
تهدید کردن کودک برای برقراری نظم و انضباط در خانه نیز ممکن است باعث ترس کودک از مراکز بهداشتی و فرآیند درمان شود. مثلا به کودک گفته شود باید قرصت را بخوری و گرنه میمیری یا اگر غذا نخوری ، میگم دکتر آمپولت بزنه.
انتظارات و توقعات افراطی و نامتناسب والدین از کودک
گاهی تجربه ها و خاطرات ناگوار و وحشتناک کودک باعث ایجاد ترس در او میشود.
رشد ناکافی عاطفی و مغزی کودک
داشتن والدین بیش از حد حمایتکننده ، محافظهکار و محتاط
مواجهه با افراد بیگانه ، اشیای جدید ، صدا های غیرعادی ، ناگهانی و بلند و موقعیت ها و مکان های ناآشنا
جدایی از مادر ، خانه ، سایر اعضای خانواده و دوستان
تاثیر نامطلوب بعضی فیلم ها ، کتاب ها
ترس از گم شدن در مدرسه یا بیمارستان
نگفتن حقایق به کودک درخصوص مکان هایی که میخواهیم او را ببریم (مدرسه ، بیمارستان)
انواع ترس
در مقاله عوامل اصلی ایجاد ترس در کودکان و راهکارهای درمان آن ، تصمیم داریم تا انواع ترس را برای شما عنوان نماییم:
ترس های عاطفی
گاهی ترس در کودکان به دلیل هیجانات عاطفی بروز می کند. فشار های روحی ابتدا به شکل استرس و در صورت تداوم به صورت ترس های ماندگار در کودکان ظاهر می شوند مثل ترس کودک زمان جدایی از والدین که رفته رفته به شکل ترس از تنهایی و تاریکی بروز می کند.
ترس های تصادفی
ایجاد ترس در کودکان گاهی به صورت تصادفی اتفاق می افتد و دیگران هیچ نقشی در پیدایش آن ترس ها ندارند. به این معنی که بدون این که ما بخواهیم کودک را در شرایط ترسناک قرار می گیرد. مثل حمله ی یک سگ که در ذهن کودک به صورت ترس از حیوانات تثبیت می شود. یا سوختن دست کودک با آب داغ.
ترس های عمدی
گاهی استفاده ی غلط والدین از الگو های تربیتی باعث ایجاد ترس در کودکان می شود. مثلاً برای مجبور کردن کودک به کاری که نمی خواهد انجامش دهد ، به دروغ محل ترسناکی را به او معرفی می کنند و می گویند همه ی بچه های حرف گوش نکن را به آن جا می فرستند. ذهن کودک هم به خیال اینکه به آنجا فرستاده میشود درگیر شده و همین امر ترس را در وجودش بوجود آورده و او تا مدت ها از مکان های خاص می ترسد.
ترس های اکتسابی
گاهی ترس در کودکان از مادر سرایت میکند. مثلاً زمانی که مادر به محض مواجهه با یک موقعیت نامطلوب شروع به جیغ زدن و فرار کردن می کند ، این ترس را به راحتی به کودک خود منتقل می کند. مانند ترس از سوسک و یا ترس از صدای رعد و برق. تاثیر این نوع ترس گاهی تا مدت ها در ذهن کودک باقی می ماند.
راهکارهایی برای درمان ترس در کودکان
هرگز ترس کودکان را مسخره نکنید.
به او اجازه دهید در مورد ترس هایش با شما صحبت کند. حرف هایش را تایید کرده و به او توضیح دهید که می دانید که بعضی چیز ها چقدر باعث ترس او می شود. برای از بین بردن ترس در کودکان برایشان داستان ها و اشعاری با مضمون شجاعت و مهربانی بخوانید تا به او حس امنیت و آرامش القا کنید.
از گام های کوچک شروع کنید.
حتی یک انسان بالغ هم قادر نیست به یک باره بر ترس هایش غلبه کند. بنابراین از راه کارهایی کمک بگیرید که کم کم ترس کودک را کاهش می دهند. مثلاً اگر کودک شما از سگ می ترسد به یکباره او را با سگ روبرو نکنید بلکه به او فیلم های مستند حیوانات نشان بدهید ، ترتیبی دهید تا کودکانی را ببیند که با سگ ها بازی می کنند و… به این ترتیب کودک شما به مرور زمان با سگ ها انس خواهد گرفت و ترسش نیز از بین خواهد رفت.
دور کردن آن ها از منبع ترس
سعی کنید تا جایی که امکان دارد کودک خود را از چیزهای ترسناک دور نگه دارید ، کودک مرزی بین واقعیت و تخیل نمی شناسد برای همین گاهی وجود یک شخصیت ترسناک در فیلم ممکن است برای مدت های زیادی کودک را بترساند.
خاطرات کودکی خودتان را برایش تعریف کنید.
اگر کودک شما از تاریکی می ترسد ، اصلا او را مجبور به ماندن در تاریکی نکنید ، انکار یا مسخره کردن کودک به خاطر ترسش باعث می شود که او از صحبت کردن درباره ی آن ها خجالت بکشد و این مشکل به صورت حل نشدنی باقی بماند. احساسش را تایید کرده و به او بفهمانید که همه ی افراد در زندگی خود از چیزی می ترسند.
هرگز کودک خود را با دیگران مقایسه نکنید.
با این کار نه تنها به او کمکی نمی کنید بلکه او را در مقابل همسالانش قرار می دهید و با از بین بردن عزت نفسش او را تبدیل به انسانی ضعیف و ترسو خواهید کرد. سعی کنید در کودک خود حس استقلال را پرورش دهید تا اینگونه بتواند با ترس هایش مواجه شود.
آن ها را در جریان مشکلات اقتصادی و حوادث قرار ندهید.
زیرا آن ها نمی توانند مسائل را تجزیه و تحلیل کنند ، کودکی که از ترس زلزله نمی تواند بخوابد در جریان خبرهایی قرار گرفته که در وجود او ایجاد ترس و اضطراب کرده است و این امر باعث برهم زدن تمرکز و آرامش او خواهد شد.
نگویید که نباید بترسد.
زیرا با این کار به او تلقین می کنید که احساسش اشتباه است ، بلکه با او در مورد ترس هایش صحبت کنید. باید احساس کودک را درک کنید ، هیچگاه از جملاتی مانند ، خجالت بکش و یا اینکه ترس نداره و….استفاده نکنید. هرگز برای تنبیه کردن او را به جاهای تاریک نفرستید با این کار ترس ، را در وجودش شدید تر می کنید.
چنانچه کودک شما کابوس می بیند و با گریه و فریاد از خواب می پرد ، او را در آغوش بگیرید ، نوازشش کنید و به او اطمینان دهید که هر آنچه که دیده فقط خواب بوده است ، حالا شما کنارش هستید و هیچ دلیلی برای ترسیدن و نگرانی نیست. اگر می خواهد در مورد خوابی که دیده صحبت کند به او اجازه دهید تا هیجانش را تخلیه کند ، به صحبت هایش گوش کنید شاید دلیل کابوس دیدن او را در حرف هایش بیابید.
اگر ترس در کودک شما با راهکارهای ارائه شده درمان نشد ، راه حل دیگر این است که در زمینه از بین بردن ترس کودک خود با یک روان شناس کودک صحبت کنید. مرکز الو مشاوره آماده است تا هر گونه خدمات مشاوره ای در این زمینه را به شما ارائه دهد ، شما می توانید برای دریافت مشاوره در زمینه ی حل مشکل خود از سراسر ایران با مرکز مشاوره خانواده الو مشاوره به صورت تلفنی در ارتباط باشید. در صورت تمایل مطالب دیگر ما را نیز مطالعه نمایید: